«و از نشانه‌های اوست که از نوع خود‌تان همسرانی برای شما آفرید تا بدان‌ها آرام گیرید و میانتان دوستی و رحمت نهاد، در این امر نیز برای مردم با فکرت ادلّه علم و حکمت حق آشکار است.»
(روم/ 21)
مقدمه:
هیچ مکتب و آیینی، بلکه هیچ فرد عاقلی، ضرورت قانون و حکم و ضابطه را، حتی در محیط خانواده که شالوده‌ی بنیانش بر یگانگی و محبت و یکرنگی استوار است، انکار نمی‌کند؛ زیرا هر چند امور جنبی و فرعی خانواده، مانند تقسیم کار و رسیدگی به امور کودکان و طبخ و نظافت، با توافق زوجین یا با همکاری آنها صورت پذیرد، اما امور اصلی و زیر بنایی خانواده، مانند اینکه ازدواج با چه اشخاصی جایز و یا با چه اشخاصی حرام است و همچنین تعیین انحراف‌های جنسی و مقدار مجازات منحرفان و حقوق و وظایف اساسی زن و شوهر و راه‌حل اختلاف آنها و صدها مانند این امور، همه و همه، احتیاج به ضابطه و قانون و حکم و دستور‌العمل دارد تا هرج و مرج و اختلال، در نظام خانواده راه نیابد.
اینکه این قانون و ضابطه از چه منبعی باید صادر شود و این حکم و دستورات را چه کسی باید بدهد مهم است، در این مطلب هم شک و تردیدی نیست که دو صفت در مرجع قانونگذار لازم و ضروری است: اول آنکه قانونگذار از مقدمات و شرایط و توابع و لوازم قانون خود اطلاع کافی داشته باشد؛ دوم آنکه انحصار‌طلب و حسود و خود‌خواه نباشد تا قانون را به سود خود و فامیل و دوستانش منحرف
نسازد. مسلمانان می‌گویند: داناترین و بی‌‌غرض‌ترین منشا صدور قانون، خداوند متعال و آفریدگار جهان هستی است که هم از ذرات وجود مادی انسان آگاه است و هم از غرایز و عواطف و احساساتش و هم از روابط آنها با یکدیگر؛ زیرا همه آنها را خود غنی بالذات است و هیچ‌گونه کمبود و نیازی در ناحیه‌ی ذات مقدسش راه نداشته تا در قانونگذاری‌اش احتمال سود‌جویی و انحصار‌طلبی پیدا شود.
بحث:
امام صادق(ع) می‌فرماید: محفوظ ماندن فرزندان از خطرات و انحراف‌ها به شایستگی والدین‌شان است.
* اندیشه درست؛ تصمیم‌گیری قاطع و برنامه‌ریزی صحیح؛ پشتوانه‌ی ما به سوی هدف و کسب موفقیت و تضمین آینده فرزندانمان است. بر اساس آیات و روایات ائمه اطهار(ع) برای تربیت صحیح فرزندان باید به چند اصل مهم توجه ویژه‌ای نمود، از جمله:
اصل اول: محال است انسان غلط زندگی کند و بتواند صحیح تربیت کند.
«انسان چیزی است که انجام می‌دهد نه چیزی که می‌گوید».
تربیت نقش بازی کردن نیست و نمی‌شود به ظاهر خوب بود و در واقع نه و اگر والدین حرفی بزنند و غیر آن عمل کنند و تضاد در گفتار و عمل آنها باشد حساسیت فرزندان نسبت به شنیدنی‌ها از بین می‌رود و حرف‌های پدر و مادر برایشان مهم نخواهد بود و چهره‌ی نفاق گرفته و الگوی مناسبی نخواهند داشت، شما بدون تسلط بر خود نمی‌توانید فاتح دیگران باشید.
اصل دوم: پذیرش بدون قید و شرط
آنها را آنگونه که هستند با تمام ویژگی‌های مثبت و منفی دوست داشته باشیم نه آنگونه که می‌خواهیم باشند.
آنها را با هیچ‌کس مقایسه نکنیم.
ـ توقعات خود را متعادل کنیم و با توجه به موقعیت و امکانات خانواده از او توقع داشته باشیم که در غیر این پدر و مادر تلاش بیشتری می‌کنند اما بازده کمتری از او می‌بینند و فرزند چون نمی‌تواند به انتظارات آنها پاسخ مثبت دهد احساس حقارت کرده و در نتیجه باعث ضعف اعتماد به نفس می‌شود، ما باید نقاط و ویژگی‌های مثبت و منفی نوجوان را در نظر بگیریم و خصلت برجسته او را به یاد آوریم و براساس آن رفتار کنیم و روزی چند بار چند نمونه صفات خوب آن را یادآور شویم.
اصل سوم: به موقع مبادرت به تربیت آنها کنیم
رسول اکرم(ص) فرمود: فرزند در هفت سال اول سید و آقای والدین، در هفت سال دوم بنده مطیع و فرمانبردار پدر و مادر است، و در هفت سال سوم وزیر مسئول و طرف شور والدین است.
ـ تربیت باید از راه برنامه و اختیار و محبت باشد نه اجبا‌ر.
علی(ع) می‌فرماید: فرزندم در راه ادب‌آموزی تو از فرصت استفاده کردم و قبل از آنکه دل کودکانه تو سخت شود و عقلت به اندیشه‌های دیگری مشغول شود به تربیت تو مبادرت کردم و وظیفه‌ی پدری خود را انجام دادم.
اصل چهارم: معنویت را در فرزندانمان افزایش دهیم
«اگر می‌خواهی غنی باشی از هوای نفس بکاه»
جهت دادن حس تقدس‌گرایی در افراد
ـ اصلا‌ح ظاهر
ـ فرزندانمان را مجذوب معنویت کنیم
ـ خوردن و خوراندن لقمه حلال
ـ عمل به واجبات و ترک محرمات
ـ تشویق به توبه و دور کردن آنها از یاس و نا‌امیدی
ـ دعا و تاثیر آن
اصل پنجم: به وجود آوردن شرم و حیا در فرزندان
«حضرت علی(ع): حیا کلید تمام خوبی‌ها و نیکوترین لباس دنیاست.»
ـ حیا ارتباط مستقیمی با عفاف و حجاب دارد.
امام صادق(ع): بارزترین مصداق بی‌حیایی بی‌حجابی است.
عفاف یک حالت روحی وفضیلت اخلاقی است که باعث می‌شود انسان در وجود خود ارزش‌های بالاتری یابد و خود را بزرگتر و برتر از آن می‌یابد که دیگری او را به یک ابزار نگاه کنند و تن به شکست و حقارت نمی‌دهد چون عزت نفس دارد.
ـ توجه دادن افراد به آثار مثبت حیا در زندگی، مثل بی‌حیایی، عزیز مصر را رسوا کرد و پاکدامنی یوسف را عزیز مصر کرد.
ـ تعریف و تمجید از فرد با حیا، «خداوند می‌فرماید: هر‌گاه خداوند بخواهد بر بنده‌ای خیر برساند او را عفت شکم (لقمه حلال) و اندام می‌دهد.»
ـ توصیه به دوری از گناه که باعث حیاست و تاثیر متقابل آنها
ـ دوری از بعضی از عوامل حیا‌زدا
ـ ارزنده سازی و کرامت نفس را بالا بردن
توصیه‌های کار بردی و راهکارهای عملی
ـ پدر و مادر باید در تصمیم‌گیری‌های بجا به نوجوان کمک کنند.
ـ در ایجاد رابطه‌ی سازنده به او یاری رسانند.
ـ طوری باشند که نوجوان هنگام مشکلات آنها را در کنار خود احساس کند.
ـ ارتباط کلامی موثرترین بیان و ارتباط است و بیشترین ارتباط انسان‌ها به صورت گفت و شنود است پس باید هم گوینده و هم شنونده‌ی خوبی باشیم؛ خداوند دو گوش داده و یک زبان پس باید بیشتر گوش کنیم و.. .
ـ وقتی عقیده‌مان را در‌باره‌ی رفتار زشت نوجوان بلند بگوییم او فقط فریاد ما را می‌شنود اما اگر آرام بگوییم.
سخنان ما را می‌شنود
- من و تو در زندگی مشترک جواب نمی‌دهد و باید ما شد.
ـ اگر می‌خواهید به راستی در زندگی پیشرفت کنید ببخشایید.
ـ هدیه دادن در برقراری ارتباط صمیمی با فرزندان می‌تواند بسیار موثر باشد، زمانی که فکرش را نمی‌کند با دادن هدیه غافلگیر کنید و اگر دلیلش را خواست بگویید به خاطر دوست داشتنت.
ـ هر زن وشوهری بدون استثناء می‌خواهند زندگی مشترک و سعادتمندی داشته باشند و برای چنین سعادتی به دنبال عوامل خوشبختی می‌روند، برای داشتن روابط موفق با همسر و داشتن خانواده‌ی آرام نکات ذیل باید مورد توجه قرار گیرد:
ـ1ـ گذشت و اغماض
ـ2ـ صداقت
ـ3ـ مشورت با یکدیگر
ـ4ـ عذر‌خواهی در خطا
ـ5ـ خوب صدا زدن
ـ6ـ سلام کردن
ـ7ـ سخن محبت‌آمیز
ـ8ـ ابراز علاقه
ـ9ـ درک مشکلات همسر
ـ10ـ هدیه دادن
ـ11ـ عیب‌پوشی
ـ12ـ تشکر و قدر‌دانی
ـ13ـ حسن نیت
ـ14ـ احساس مسئولیت
ـ15ـ کوشش متقابل در حفظ عفت یکدیگر
ـ16ـ روح تعاون و همکاری در خانه
ـ17ـ توجه به سخنان هم
ـ18ـ همدلی
ـ19ـ انتقاد‌پذیری
ـ20ـ آراستگی و خود‌آرایی
ـ21ـ تقسیم خوشی‌ها با همسر
معرفی کتاب:
ـ قرآن کریم
ـ پرورش احساس مذهبی در کودکان و نوجوانان، دکتر افروز
ـ پرواز در فضای جوانی، ابوالقاسم بخشیان
ـ مراحل رشد و تحول انسان، دکتر محمد‌رضا شرفی
سی دی (cd) شهادت آب
کلمات کلیدی:
